* Klucz do Wszechświata
Urodzony w 1971 roku w PensylwaniiJoey DeFrancesco (finalista pierwszego Thelonious Monk International Jazz Competition), już jako 17-latek zaproszony został do współpracy przez Milesa Davisa, czego efektem był album "Amandla" (1989) i tournee koncertowe. To właśnie współpraca z Davisem sprawiła, iż młody pianista począł sięgać również po trąbkę, okazując się zdolnym instrumentalistą również w tej formule. W latach 90-tych DeFrancesco podjął 4-letnią współpracę z Johnem McLaughlinem współtworząc skład jego formacji The Free Spirits (albumy "Tokyo Live", 1994 oraz "After the Rain", 1995). W kolejnych latach muzyk zrealizował dwa albumy z udziałem legendarnego Jimmy'ego Smitha: "Incredible!" (2000) i "Legacy"(2005). Dziś Joey DeFrancesco postrzegany jest jako jeden z największych organowych wirtuozów jazzu.
PREMIERA TYGODNIAJorey DeFRANCESCO: In The Key Of The Universe
CD 2019, Mack Avenue MAC 1147
Inner Being; Vibrations In Blue ; Awake and Blissed; It Swung Wide Open; In The Key Of The Universe; The Creator Has A Master Plan; And So It Is; Soul Perspective; A Path Through The Noise; Easier To Be.
Troy Roberts - saksofon, kontrabas ; Joey DeFrancesco - organy, instr.klawiszowe, trąbka; Billy Hart - perkusja; Sammy Figueroa - instr.perkusyjne; oraz: Pharoah Sanders -saksofon, wokal
"In The Key Of The Universe" przynosi muzykę pełną uduchowienia i metafizycznych rozważań, nie pozbawioną przy tym jednak żaru i ekspresji. Stąd zapewne zaproszenie do udziału w trzech nagraniach legendarnego saksofonisty Pharoaha Sandersa i umieszczenie w programie płyty jego kompozycji "The Creator Has A Master Plan"(pierwotnie wydanego na legendarnym albumie "Karma", 1969).
W poszczególnych utworach słyszymy też hinduski sitar ("Vibrations In Blue"), monumentalny gong ("In The Key Of The Universe"), a nawet stylowe mantryczne melodeklamacje nasuwające skojarzenia z "A Love Supreme" Coltrane'a ("The Creator Has A Master Plan"). Większość utworów przyprawiona jest też klimatycznymi kreacjami znakomitego perkusjonalisty Sammy'ego Figueroi, mającego za sobą współpracę z niemal wszystkimi najważniejszymi postaciami muzyki od Milesa Davisa, Sonny'ego Rollinsa i Charlesa Mingusa, poprzez Davida Bowie, Patti Smith i Joe Cockera, a na Mariah Carey i Dianie Ross zakończywszy.
Mimo iż w centrum znajdują się zawsze organy DeFrancesco, główne parte najczęściej należą do saksofonów (sopran, alt, tenor) Troya Robertsa.
Przez wielu nazywany Jazzowym Kameleonem Joey DeFrancesco, tym razem zabiera nas w uduchowioną jazzową podróż nasyconą transcendencją i metafizyką. "In The Key Of The Universe" to album hipnotyzujący i skłaniający do medytacji, a jednocześnie pełen naturalnego groove'u.
* Muzyka fortepianowa z Lipska
Obchodzący w 2015 roku tysiąclecie Lipsk to miasto powszechnie uważane za mekkę muzyki i najsłynniejszych kompozytorów świata. Na przestrzeni kilkuset lat kulturalny wizerunek stolicy Saksonii kształtowali tacy działający tam twórcy jak m.in. Johann Sebastian Bach, Johannes Brahms, Felix Medelssohn czy Edvard Grieg. Utalentowana i wielokrotnie nagradzana młoda brytyjska pianistka i śpiewaczka Eleanor Meynell, zdecydowała się swój nowy album poświęcić właśnie muzyce napisanej przez lipskich kompozytorów z myślą o fortepianie. Na płycie znajdziemy wybór największych skarbów muzyki fortepianowej w interpretacji wykonawczyni, mającej za sobą występy w najbardziej prestiżowych salach koncertowych Europy i USA, oraz współpracę z tak znakomitymi artystami jak Pierre Boulez, Colin Davis, Robert Craft, czy Simon Rattle. Album zatytułowany "Piano Music From Leipzig" zawiera utwory Bacha, Mendelssohna, Griega, Brahmsa, oraz rzadziej granego Duńczyka Nielsa Wilhelma Gade'a, dziś bardziej znanego jako nauczyciela Griega. Warto wspomnieć, iż pianistka wszystkie utwory zagrała na należącym do jej rodziny wyjątkowym instrumencie z 1909 roku, powstałym w fabryce instrumentów Feurich w Lipsku. Fakt ten dodaje recitalowi wyjątkowego posmaku.
PREMIERAEleanor Meynell: Piano Music From LeipzigCD 2018, Music & Media MMC125
J.S.Bach: Chromatic Fantasy and Fugue in D minor; F.Mendelssohn: Songs Without Words; E.Grieg: Lyric Pieces Op.38; N.Gade: 4 Folk Dances Op.31; J.Brahms:Scherzo Op.4 in E flat minor.
Najsłynniejszym lipskim rezydentem był Johann Sebastian Bach, który osiadł w mieście w 1723 roku, przyjmując odrzuconą wcześniej przez Phillipa Telemanna, posadę kantora w St. Thomas. Do obowiązków Bacha należało komponowanie muzyki dla czterech kościołów w Lipsku oraz prowadzenie kościelnego chóru. Jego Fantazja chromatyczna i Fuga z 1726 roku otwiera wyjątkowy recital wypełniający płytę.
Wszechstronny Felix Mendelssohn (kompozytor, pianista, dyrygent i pedagog), w Lipsku wykazał się znakomitym zmysłem organizacyjnym, przez wiele lat będąc bardzo aktywnym animatorem tamtejszego życia muzycznego. To z jego inicjatywy i dzięki jego staraniom m.in. miasto zebrało fundusze na nowe konserwatorium. Prowadząc wszechstronną działalność podczas rezydowania w Lipsku cały czas komponował. Eleanor Meynell sięgnęła po wybór pięciu spośród czterdziestu ośmiu "Pieśni bez słów" zebranych przez Mendellsohna w sześciu cyklach: "Lieder ohne Worte".
To właśnie w Lipsku wykształcenie muzyczne zdobył Edvard Grieg, studiując w tamtejszym Konserwatorium. Na płycie znajdziemy jego osiem Utworów lirycznych op.38skomponowanych w latach 1877-1878.
Wspomnianego wcześniej Nielsa Gade'a, Grieg poznał po ukończeniu Lipskiego Konserwatorim w 1863 roku gdy osiadł w Kopenhadze. To Gade zachęcił młodego kompozytora do napisania pierwszej symfonii i przyczynił się do ukształtowania późniejszego, rozpoznawalnego stylu Griega. Mimo to twórczość Nielsa Gade'a do dziś pozostaje mało znana, chociaż w swoich czasach cieszył się wielkim uznaniem jako kompozytor, skrzypek i pedagog. W okresie gdy dyrygentem orkiestry Gewandhaus w Lipsku był Felix Mendelssohn, Gade przesłał mu swoją I Symfonię. Ten, zachwycony utworem sprowadził kompozytora z Kopenhagi do Lipska i mianował go swoim asystentem. Po śmierci Mendelssohna w roku 1847, właśnie Gade przejął obowiązki głównego dyrygenta orkiestry Gewandhaus. Nie cieszył się jednak tym stanowiskiem długo, bowiem już rok później w związku z wybuchem wojny szlezwicko-holsztyńskiej zmuszony był powrócić na stałe do Kopenhagi. Tam działał nadal jako nadworny kapelmistrz i regularnie koncertujący organista, a wraz ze swoim teściem, kompozytorem Johannem Peterem Emiliusem Hartmannem w roku 1865 powołał do życia Konserwatorium Kopenhaskie. W międzyczasie dużo komponował, a przykładem jego twórczości z tamtego okresu jest zagrany na tej płycie przez Eleanor Meynell cykl 4 Tańców ludowych Op.38(Folkedandse).
Ostatni fragment płyty to 10 minut z muzyką Johannesa Brahmsa, mimo iż kojarzonego głównie z Wiedniem, to cieszącego się w Lipsku dużą popularnoscią, dzięki wielu recitalom fortepianowym i ogromną protekcją Roberta Schumanna. To właśnie w Lipsku opublikowane zostały pierwsze kompozycje fortepianowe Brahmsa, w tym Scherzo op.4 E-moll, kończące ten bardzo zróżnicowany stylistycznie album.
Rozmaite formy muzyczne, szeroka gama rozwiązań kompozytorskich i różnorodność klimatów poszczególnych utworów, oraz nadzwyczajna techniczna sprawność brytyjskiej pianistki połączona z jej artyzmem, sprawiają iż albumu słucha się znakomicie. Powstały na skutek scalenia z sobą utworów twórców związanych z Lipskiem recital, jest materiałem do którego wielokrotnie chce się wracać.
* nowe płyty
Duet zjawiskowej młodej skrzypaczki Zuzanny Budzyńskiej i pianisty Szymona Ogryzka ma już na swym koncie znakomicie przyjęty zarówno przez krytyków, jak rozkochanych w muzyce Wieniawskiego i Chopina melomanów, album: "Ars Poetica". Mimo bardzo młodego wieku artyści mogą poszczycić się znaczącymi sukcesami odniesionymi podczas wielu prestiżowych konkursów solowych i kameralnych w Europie, jak np. Antonio Vivaldi International Competition Vienna w Wiedniu, XVII Międzynarodowy Konkurs Muzyczny im.J.Zarębskiego w Warszawie, czy International eMuse Competition w Atenach. Nakładem wytwórni DUX ukazała się kolejna płyta tego wyjątkowego duetu: "Polonaises". W programie albumu znalazły się najpiękniejsze polonezy polskich kompozytorów na skrzypce i fortepian. Młodzi artyści sięgają po utwory Henryka Wieniawskiego (Polonez D-dur op. 4 oraz A-dur op. 21), Karola Lipińskiego (Trzy Polonezy op. 9), Fryderyka Chopina (Polonez cis-moll op. 26 nr 1) i Emila Młynarskiego (Polonez D-dur op. 4). Każdy z zaprezentowanych w programie płyty utworów, skomponowanych na przestrzeni ośmiu dziesięcioleci XIX wieku, jest doskonałym przykładem adaptacji polskiego folkloru na grunt muzyki klasycznej. Wszystkie nagrania zrealizowano w październiku 2018 roku w Europejskim Centrum Matecznik „Mazowsze” w Otrębusach, a album ukazał się pod patronatem LongPlay.
Prawdziwą gratką dla miłośników płyt analogowych jest wydany w limitowanym nakładzie przez wytwórnię DUX box, zawierający niezwykle starannie wytłoczoną płytę winylową, oraz krążek CD z identycznym materiałem. To album "Krzysztof Penderecki - Theatre Music" zawierający trzy utwory powstałe jeszcze w pierwszej połowie lat 60-tych z myślą o filmach "Szklany wróg" i "Malarze gdańscy", oraz sztuce teatralnej "Ballada polska". Te stworzone z zastosowaniem eksperymentalnych wówczas technik elektronicznych muzyczne ilustracje, stanowią dziś wyjątkowy dokument fascynacji kompozytora nowymi srodkami wyrazu. Wydane w ograniczonej ilości egzemplarzy z okazji 85 urodzin Krzysztofa Pendereckiego płyty, nie trafią do oficjalnej dystrybucji co czyni wydawnictwo wyjątkowo pożądanym nie tylko przez miłośników twórczości wielkiego kompozytora, ale też przez kolekcjonerów płyt winylowych.
Najnowszy projekt trójmiejskiego saksofonisty, kompozytora i producenta Wojciecha Staroniewicza to "North Park". Skład tworzony jest przez lidera wraz z norweskim puzonistą Erikiem Johanessenem, Dominikiem Bukowskim (wibrafon), Pawłem Urowskim (kontrabas) i Przemysławem Jaroszem (perkusja). To grono doskonałych europejskich artystów, którzy mieli okazję już wielokrotnie razem współpracować w ramach rozmaitych projektów. Wojciech Staroniewicz otoczył się muzykami, z których każdy z osobna reprezentuje osobisty sposób postrzegania muzyki improwizowanej i prowadzi równolegle własne formacje. Połączenie ich sił w ramach North Park obiecuje muzykę na najwyższym z możliwych poziomie. 8 marca nakładem wytwórni Allegro Records ukaże się płyta będąca owocem współpracy piątki muzyków, a wydaniu albumu towarzyszy trasa koncertowa, w której programie nie zabrakło również Poznania. 22 marca w Sali Wielkiej CK Zamek w ramach cyklu JazZamek odbędzie się koncert JazZamek #21: Staroniewicz NORTH PARK feat. Erik Johannessen, a LongPlay jest patronem medialnym wydarzenia.
Nowa płyta Jacka Niedzieli-Meiry znanego głównie jako kontrabasista to album "Burrelhouse", na którym poznajemy muzyka tym razem w roli wytrawnego gitarzysty. Na płycie znajdziemy dwie autorskie kompozycje: "Detroit Booga-Loop" i tytułową "Burrelhouse", oraz utwory tak odległych od siebie twórców jak m.in. Kenny Burrell, Brooks Bowman i ...Seweryn Krajewski. Utwory zgromadzone na płycie odwołują się do tradycyjnej formuły tria jazzowego tworzonego przez gitarę, organy Hammonda i perkusję. Jacek Niedziela-Meira zaprosił muzyków, którzy doskonale odnajdują się w tej konwencji: jednego z czołowych europejskich hammondzistów młodego pokolenia Kajetana Galasa, oraz grających przemiennie na płycie perkusistów: Łukasza Żytę i Grzegorza Pałkę. Album "Burrelhouse" ukazał się 15 lutego nakładem wytwórni SJ Records.
teksty i skany: Robert Ratajczak
fot.: Mack Avenue, Music & Media
fot.: Mack Avenue, Music & Media
piątek, 01 marca 2019, longplay_2010