* Hi-Fi i Muzyka 9/2020
W dziale muzycznym sylwetka zamordowanego w obozie koncentracyjnym w Mauthausen-Gusen w wieku zaledwie 29 lat kompozytora Jana Sztwiertni, omówienie wydanej przez PWM w roku bieżącym książki Małgorzaty Dziadek "Podróż przez dźwięki. Śladami Stanisława Moniuszki", obszerny materiał poświęcony postaci Sonny'ego Rollinsa "Kolos saksofonu", oraz garść recenzji płytowych. Posród komentowanych albumów znajdziemy m.in. omawiane również w tym miejscu tytuły: Henryk Mikołaj Górecki "Songs" (klasyka) i Rasmus Kjaer "Turist" (winyl).
_____________________________________________
* nowe płyty
Minimus
Wacław Reimagined
(RecArt)
Nakładem wytwórni RecArt ukazał się album poświęcony muzyce Wacława z Szamotuł (1524-1560). Renesansowego kompozytora i poetę epoki odrodzenia, powszechnie uważa się za najwybitniejszego polskiego kompozytora przed pojawieniem się Fryderyka Chopina. Twórczość Wacława z Szamotuł koncentrowała się na wielogłosowych utworach religijnych i świeckich do tekstów m.in. Mikołaja Reja, Andrzeja Trzecieskiego i Jakuba z Iłży. Najsłynniejsze z utworów to psalm "Ego sum pastor bonus" oraz "Modlitwa gdy dziatki spać idą" i "Kryste dniu naszej światłości". Wszystkie je znajdziemy na płycie zatytułowanej "Wacław Reimagined", nagranej przez specjalizujący się w muzyce a capella Zespół Wokalny Minimus. Oryginalne utwory Wacława z Szamotuł zaprezentowane zostały wraz z ich współczesnymi odpowiednikami stworzonymi przez grono wybitnych polskich kompozytorów, takich jak m.in. Paweł Łukaszewski czy Aleksandra Chmielewska.
_____________________________________________
Clover
Vert émeraude
(Yolk)
Francuska wytwórnia płytowa Yolk Records założona została w 1999 roku przez kontrabasistę, kompozytora i producenta nagraniowego, Sébastiena Boisseau. Swój program wydawniczy Yolk koncentruje się wartościowych zjawiskach francuskiej muzyki jazzowej oraz międzynarodowych kolaboracjach artystów. W ciągu 20 lat działalności Yolk poszczycić się może, obejmującym dziś ok 80 tytułów katalogiem. Najnowszą propozycją wytwórni jest wydany 21 sierpnia album "Vert émeraude" firmowany nazwą Clover. Clover to niecodzienne trio tworzone przez saksofonistę i klarnecistę Albana Darche, puzonistę Jeana-Louisa Pommiera i kontrabasistę Sébastiena Boisseau, którego repertuar tworzony jest kolektywnie przez wszystkich muzyków. Na przestrzeni lat artyści wielokrotnie współpracowali z sobą w ramach rozmaitych projektów (m.in. Qüntet, Hyprcub, L'Orphicube, JASS), jednak niniejszy album jest pierwszym zrealizowanym w konwencji tria scalającego aspiracje i osobowości każdego z nich.
_____________________________________________
Aż siedem nowych tytułów dotarło do nas w ostatnich dniach ze słowackiej wytwórni Hevhetia.
David Kollar - Arve Henriksen
Aż siedem nowych tytułów dotarło do nas w ostatnich dniach ze słowackiej wytwórni Hevhetia.
The Flash! with Dustin Carlson
Bujaka w gumiakach
(Hevhetia)
Trio Flash! tworzą: saksofonista Sławek Pezda, basista Kuba Dworak i perkusista Max Olszewski. Śmietanka młodego polskiego jazzu jaka tworzy skład, w projekcie tym znalazła upust swym emocjom, niekoniecznie związanym z głównym nurtem działalności każdego z muzyków. Wszyscy członkowie tria to muzycy na co dzień zaangażowani w projekty bardziej skłaniające się w stronę konwencjonalnego brzmienia jak Cracow Jazz Collective, Paweł Kaczmarczyk Audiofeeling Trio, Bartosz Dworak Quartet czy Stanisław Słowiński Quintet. Forma tria wykonującego bardzo żywiołową muzykę, mogącą kojarzyć się z rodzajem punk jazzu, stanowi więc dla nich rodzaj odskoczni od muzyki ściśle zamkniętej w jazzowej formule. Repertuar zespołu oparty jest na kompozycjach lidera i saksofonisty Sławka Pezdy, zahaczających o rozmaite style ale też śmiało czerpiących z klasyki jazzu. W roku 2016 ukazał się ciepło przyjęty album "Siła", a 7 września światło dzienne ujrzał album zatytułowany "Bujaka w gumiakach". Tym razem skład tria poszerzony został o amerykańskiego gitarzystę Dustina Carlsona. Podobnie jak poprzedni album, płyta ukazała się nakładem słowackiej wytwórni Hevhetia.
_____________________________________________
_____________________________________________
Szymon Klima - Dominik Wania
Fantastico
(Hevhetia)
Znakomity klarnecista Szymon Klima i jeden z najbardziej zapracowanych polskich pianistów, zdobywca dwóch Fryderyków Dominik Wania, to muzycy współpracujący razem w ramach rozmaitych projektów (jak m.in. formacja Improvision Quartet). Tym razem jednak obu artystów słyszymy w autorskich kompozycjach nagranych w kameralnym duecie. Na wydanej 7 września przez słowacką wytwórnię Hevhetia płycie zatytułowanej "Fantastico" znajdziemy 11 przygotowanych wspólnie premierowych kompozycji obu instrumentalistów, oraz oryginalną interpretację słynnej "Litanii" Krzysztofa Komedy. Zrealizowane w konwencji duetu klarnetu z fortepianem utwory to wspaniały przykład nadzwyczajnego porozumienia muzyków i wypadkową muzycznych temperamentów dwóch muzyków, należących dziś do ścisłej czołówki polskiego jazzu.
David Kollar - Arve Henriksen
Unexpected Isolation
(Hevhetia)
Album "Unexpected Isolation" jest kolejnym owocem współpracy dwóch europejskich muzyków, spośród których każdy jest wyjątkową osobowością, mającą za sobą rozmaite doświadczenia i osiągnięcia. Urodzony w 1984 roku zzeski gitarzysta i kompozytor David Kollar porusza się stylistycznie w obrębie awangardy. Muzyk regularnie współpracujący z światowej sławy perkusistą Patem Mastelloto i włoskim trębaczem Paolo Raineri (wraz z nimi tworzy m.in. trio KoMaRa), jest też cenionym twórcą muzyki filmowej. Z kolei słynący z charakterystycznego brzmienia norweski trębacz, wokalista i multiinstrumentalista Arve Henriksen, to współpracownik takich jazzowych tuzów jak Kenny Wheeler, Andy Sheppard czy Lars Danielsson. Muzycy po raz pierwszy spotkali się w 2017 roku na festiwalu w Pradze. Wówczas narodził się pomysł współpracy, który zaowocował wspólnymi koncertami oraz płytą "Illusion Of A Separate World" (2018). Na drugim wspólnym albumie Kollara i Henriksena usłyszymy 18 krótkich kompozycji obu artystów koncepcyjnie ułożonych w klimatyczną całość. W jednym z utworów gościnnie wziął udział wspomniany wcześniej Pat Mastelloto. Podobnie jak poprzedni album tego niezwykłego duetu, płyta ukazała się nakładem wytwórni Hevhetia.
_____________________________________________
David Kollar
Crime On The Bunny / 10 Poems for Ronroco
(Hevhetia)
David Kollar to dziś jeden z najbardziej aktywnych muzyków europejskich. W roku bieżącym poza płytą "Unexpected Isolation", nakładem wytwórni Hevhetia ukazał się też podwójny album zawierający dwa niezależne cykle: "10 Poems For Ronroco" i "Crime On The Bunny". Pierwsza z płyt to zbiór utworów zainspirowanych wierszami słowackiego poety Valerija Kupki, zagranych na barytonowej akustycznej gitarze z zastosowaniem sampli, a jednym z utworów z udziałem francuskiego trębacza Erika Truffaza. Drugi dysk zawiera materiał nagrany przez Davida Kollara z Arve Henriksenem (trąbka) i perkusistą Patem Mastelotto (ex-King Crimson), której centralnym punktem jest 52-minutowa forma "The Sound Behind The House". Album ukazał się 3 września.
_____________________________________________
Krzysztof Kobyliński - Voces Gregorianae Cassovienses
Spero
(Hevhetia)
Pianista i kompozytor Krzysztof Kobyliński od zawsze tworzy swą muzykę w oparciu o doświadczenia zdobyte podczas rozlicznych podróży. Dzięki temu w kompozycjach artysty odnajdziemy muzyczne echa rozmaitych kultur i tradycji. Kobyliński z powodzeniem tworzy zarówno muzykę jazzową jak i tematy filmowe, teatralne i przeznaczone dla najmłodszych odbiorców. W jego rozmaite projekty angażowali się tak znakomici muzycy jak m.in. Zbigniew Namysłowski czy Clarence Penn, a po jego kompozycje sięgają m.in.: Branford Marsalis, Randy Brecker, Mark Whitfield, Miroslav Vitous, Jarek Śmietana, Robert Majewski, Arek Skolik, Adam Makowicz i Anthimos Apostolis. Krzysztof Kobyliński jest też fundatorem Centrum Kultury Jazovia w Gliwicach, oraz twórcą PalmJazz Festival - jednego z najważniejszych przedsięwzięć koncertowych w Polsce, skupiającego wokół siebie artystów związanych z jazzem, muzyką etniczną, klasyczną i elektroniczną. Najnowszym projektem muzyka jest album nagrany wraz z prowadzonym przez Jana Veľbackýego chórem Voces Gregorianae Cassovienses, znanym z wielu gorąco przyjmowanych koncertów w Europie (Czechy, Polska, Węgry, Włochy, Niemcy, Irlandia i Belgia) oraz albumu "Rorate Caeli" (2014) nagranego z jazzowym saksofonistą Adrianem Harvanem. Koncepcyjny album zatytułowany "Spero" ukazał się 7 września.
_____________________________________________
Ján Hajnal feat.Wolfgang Lackerschmid, Gerd Dudek
Dedication
(Hevhetia)
O słowackim pianiście Jánie Hajnalu po raz pierwszy Europa usłyszała 54 lata temu, gdy muzyk zakwalifikował się do finału międzynarodowego konkursu młodych muzyków jazzowych w Wiedniu. Od tej pory kolejne poczynania urodzonego w Koszycach artysty śledzone są przez najbardziej prestiżowe branżowe periodyki, a pianista stał się nieodłączną częścią europejskiego środowiska jazzowego. 77-letni dziś muzyk, na przestrzeni półwiecza miał okazję współpracować także z największymi światowymi jazzmanami jak m.in. John Purcell czy Bobby Durham. W roku 2016 ukazał się album "Bartók's Room" wypełniony solową muzyką fortepianową, a kolejna płyta Jána Hajnala zawiera utwory dedykowane wielkim mistrzom, którzy na przestrzeni kilku dekad inspirowali pianistę. Są wśród nich zarówno Bill Evans, John Coltrane, Miroslav Vitous, Chet Baker i Thelonious Monk, jak Maurice Ravel. W nagraniu albumu zatytułowanego "Dedication" Jánowi Hajnalowi towarzyszyli niemieccy muzycy: wibrafonista Wolfgang Lackerschmid i saksofonista Gerd Dudek.
_____________________________________________
Dust In The Groove
(Hevhetia)
Dust In The Groove to projekt skupiający grono artystów zafascynowanych fuzją muzyki współczesnej i jazzu. Wokalno-instrumentalny repertuar zespołu oparty jest na kompozycjach lidera, saksofonisty i klarnecisty Radima Hanouska, a instrumentarium grupy obejmuje też trąbkę, akordeon, marimbę, kontrabas. Obfitująca w improwizacje muzyka Dust In The Groove odkrywa rozmaite formy ekspresji i wyrazu, rozszerzając znane dotąd możliwości i brzmienia. W roku 2017 zespół opracował własne wariacje oparte na muzyce Johanna Sebastiana Bacha, które przedstawione zostały na festiwalu Bach Organ Autumn w Brnie. Rok 2020 przyniósł natomiast stylowo wydaną płytę, na której poza kompozycjami Radima Hanouska i kolektywnymi improwizacjami, znalazła się też bachowska "Aria". Nagrania pochodzą z 2017 i 2018 roku. Płyta zatytułowana po prostu "Dust In The Groove" ukazała się 7 września.
teksty: Robert Ratajczak